Hoe laat eten we?

Pathongko

De gedachten van de Thais over wat zij eten en op welk tijdstip van de dag lijken nogal eens te veranderen.

Ooit was het algemeen aanvaard, dat men ’s avonds slechts een lichte maaltijd nuttigde. Immers, men ging daarna slapen om het lichaam rust te gunnen, maar met een volle maag wordt het gedwongen om te blijven “werken”. Het ontbijt werd ook beschouwd als een bescheiden maaltijd, de lunch daarentegen was het belangrijkst. Een dergelijk eetschema – zo dacht men – houdt je gezond en het gewicht blijft op peil.

Die ideeën zijn inmiddels wel wat veranderd. Het avondeten is nu belangrijk, want het lichaam kan daarmee energie verzamelen voor de volgende dag. Het ontbijt is ook wel van belang, omdat het avondeten tot zeg maar de lunch aanvulling nodig heeft, maar het moet wel bestaan uit licht voedsel met de nodige voedingsstoffen.

Maar niet alleen het tijdstip van een maaltijd is veranderd, maar ook de maaltijden zelf. In het verleden waren er bijvoorbeeld bepaalde Thaise gerechten, die je als ontbijt nuttigde. Tegenwoordig zijn daar geen “regels” meer voor. Thais eten elk mogelijk gerecht op elk mogelijk tijdstip van de dag.

Eén ding is echter niet veranderd en dat is een Thai steevast begint met koffie, het liefst met een donut-achtige “pathongko” en eventueel een zachtgekookt eitje erbij.

Als die koffie bij een kraampje op straat werd gekocht, kon men er een “khanom khlok” bij nemen, een snack gemaakt van sponsachtig beslag gevuld met kokos, rijstbloem en suiker en een snufje zout. Het beslag werd in een vorm gedaan met kleine ronde of halfronde gaten en boven een vuur gebakken totdat de buitenkant krokant en het binnenste zacht was. Het zou ook een “khanom khao nio” kunnen zijn, gekookte kleefrijst vermengd met kokos, room, zout en suiker en voorzien van een topping van bijvoorbeeld “sangkaya” (kokosnootcrème) of gepureerde gedroogde vis.

Behalve koffie al dan niet met een snack werd “jok” gegeten, een dikke rijstpap met gekruid gehakt, ei en geraspte gember. Een andere keuze was: “tom luead mu”, een soep van gestold bloed en varkensingewanden of “khao man kai”, stukjes kip op rijst gekookt in kippenbouillon.

In het zuiden van Thailand is het ontbijt nog altijd een zeer belangrijke maaltijd. Het kan bestaan uit “khanom jee nam ya pak tai”, noedels gemaakt van gefermenteerde rijst overgoten met een pittige saus van kokos, gepureerde vis en kruiden zoals kurkoma (koenjit voor ons Nederlanders). Natuurlijk hoort er wel koffie bij.

Het meest populaire ontbijt in het Noorden is “khanom jeen nam glio”, dun draadachtige pasta in een heldere bouillon getrokken van varkensbotten.

Tegenwoordig is het ontbijtpatroon in Bangkok nogal veranderd en daar zijn wel redenen voor. Eén van die redenen is wel, dat de stad enorm is gegroeid, de mensen zijn vaak lang onderweg naar hun werk en gunnen zichzelf niet de tijd voor een rustig Thais ontbijt.

Ze drinken koffie op hun werk en kopen wat voedsel in de buurt, vaak kant-en-klare sandwiches. Vruchtensap op de vroege morgen is ook een geliefd product, want gezond. In de buurt van hun werkplek is altijd wel een stalletje, waar men de keuze heeft uit verschillende vruchtensappen, dat er ter plaatse wordt uitgeperst, zodat men het in een plastic zakje mee kan nemen naar het werk.

Bij schoolkinderen is het al niet anders. Vroeger kregen de kinderen thuis als ontbijt bijvoorbeeld rijst met een gebakken ei of stukjes varkensvlees of misschien wel “khao tom”, rijstsoep. Het voorbereiden hiervan kost echter teveel tijd (ouders werken misschien ook) en dus eten de kinderen ’s morgens corn flakes of andere graanproducten. Als er thuis ook hiervoor al geen tijd is, nemen ze een kartonnetje “Mama” en melk, zodat de kinderen dat in de auto op weg naar school kunnen eten.

Lunch voor de meeste (werkende) mensen is meestal een snelle dagschotel, want de luchttijd is beperkt. Het kan een bordje “kui tio rad na”, noedels met blokjes rund- of varkensvlees in een sausje zijn of “jok” of “khao man kai”, gebakken rijst met kip. Ook voor de avondmaaltijd wordt vaak voor snelheid en eenvoud gekozen. Vaak eet men dan dezelfde gerechten als die van de lunch.

Over de juiste voedingswaarde en het aantal calorieën van de tegenwoordige gerechten maakt men zich niet zo druk en soms denk ik wel eens, dat de oude eetgewoonten zo slecht nog niet waren voor de gezondheid.

Vrij naar een artikel van Suthon Sukphisit in de Bangkok Post